Sách giáo khoa cho lớp 1 năm học tới sẽ do các nhà trường lựa chọn

Cụ thể, tại Điều 2, khoản 3, mục g của Nghị quyết số 88/2014/QH13 quy định: “Các cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn sách giáo khoa để sử dụng dựa trên ý kiến của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.”

Quyết định số 404/QĐ-TTg ngày 27/3/2015 của Thủ tướng chính phủ về phê duyệt Đề án đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, tại Điều 1, điểm d, khoản 3 nêu rõ: “Việc lựa chọn sách giáo khoa thuộc thẩm quyền của nhà trường và được thực hiện công khai, minh bạch, căn cứ điều kiện thực tiễn và có tham khảo ý kiến giáo viên, học sinh, phụ huynh.”

Luật Giáo dục năm 2019, quyền chọn sách giáo khoa lại thuộc về UBND tỉnh. Điều 32, khoản 1, điểm c) của Luật Giáo dục 2019 quy định: “UBND cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn sách giáo khoa sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn theo quy định của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo.”

Để quyền chọn sách giáo khoa thuộc về UBND tỉnh, được biết Bộ GD&ĐT đã đề xuất với Chính phủ và Chính phủ đã có Báo cáo số 589/BC-CP ngày 21/11/2019 xin ý kiến thực hiện theo Luật Giáo dục 2019 từ ngày 1/1/2020 đối với việc lựa chọn SGK cho chương trình phổ thông mới (tức là cho phép Điều 32, khoản 1, điểm c) có hiệu lực từ ngày 1/1/2020).

Sáng ngày 26/11/2019, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Thanh Bình, Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng đã họp phiên toàn thể lần thứ 11 để xem xét và cho ý kiến về Báo cáo số 589/BC-CP ngày 21/11/2019 của Chính phủ.

Theo Báo cáo, thực hiện Nghị quyết 88, Luật Giáo dục (sửa đổi), thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo theo thẩm quyền soạn thảo Thông tư quy định việc lựa chọn sách giáo khoa (SGK) trong cơ sở giáo dục phổ thông và đang thực hiện lấy ý kiến các địa phương, các nhà khoa học, dự kiến sẽ ban hành trong tháng 12 tới. Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng dự thảo Thông tư, Chính phủ thấy rằng, nếu Thông tư thực hiện theo quy định của Nghị quyết 88 thì “cơ sở giáo dục phổ thông có thẩm quyền lựa chọn SGK để sử dụng dựa trên ý kiến của giáo viên, học sinh và cha mẹ học sinh” (điểm g khoản 3 Điều 2) và có hiệu lực thi hành trước ngày 1/7/2020. Sau ngày 1/7/2020, Luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, thì “Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh quyết định việc lựa chọn SGK sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn” (điểm c khoản 1 Điều 32).

Trong khi đó, việc tổ chức lựa chọn SGK lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới để áp dụng cho năm học 2020 – 2021 phải được tổ chức lựa chọn từ đầu năm 2020 và công bố kết quả trước tháng 3.2020 để các nhà xuất bản có SGK được chọn tổ chức in ấn, phát hành, tập huấn cho giáo viên sử dụng SGK, kịp thời phục vụ cho khai giảng năm học vào tháng 9.2020. Vì vậy, để việc tổ chức lựa chọn SGK được ổn định, thống nhất, bảo đảm thời gian cần thiết để các địa phương triển khai thực hiện, Chính phủ đề xuất cho phép thực hiện điểm c khoản 1 Điều 32 của Luật Giáo dục (sửa đổi) từ ngày 1/1/2020.

Tại phiên họp, các thành viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng ghi nhận việc Chính phủ triển khai chuẩn bị chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới bảo đảm quy trình trong xây dựng chương trình tổng thể, chương trình môn học, biên soạn, thẩm định SGK và một số phần việc về đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất cần thiết để triển khai thực hiện. Các đại biểu cũng ủng hộ việc cần có thời gian để lựa chọn SGK, chuẩn bị in ấn, phát hành, phục vụ tập huấn giáo viên… để triển khai SGK lớp 1 trong năm học 2020 – 2021. Tuy nhiên, xét về tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất trong quy định pháp luật, đề xuất của Chính phủ ban hành thông tư hướng dẫn thực hiện điểm c khoản 1 Điều 32 của Luật chưa phù hợp với hiệu lực thi hành của Luật Giáo dục (sửa đổi), từ 1.7.2020. Để có thể thực hiện như đề xuất của Chính phủ thì nội dung này phải được quy định rõ trong điều khoản thi hành, điều khoản chuyển tiếp của Luật Giáo dục (sửa đổi) hoặc quy định bằng một Nghị quyết của Quốc hội ban hành kèm theo Luật để hướng dẫn. Tại thời điểm này các điều kiện trên không thực hiện được.

Các ĐBQH đề nghị Chính phủ tuân thủ Nghị quyết 88/2014/QH13, Nghị quyết 51/2017/QH14, Luật Giáo dục (sửa đổi), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trước mắt, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo nghiệp vụ, hướng dẫn các cơ sở giáo dục lựa chọn SGK lớp 1 mới theo quy định trong Nghị quyết 88, bảo đảm trình tự và tôn trọng quyết định của cơ sở giáo dục, làm tiền đề cho việc thực hiện Luật của năm học sau, bảo đảm tính ổn định và tránh lãng phí…

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ tiếp thu ý kiến của các ĐBQH, cho biết sẽ thực hiện theo đúng tinh thần Nghị quyết 88/2014/QH13, Nghị quyết 51/2017/QH14 với trách nhiệm cao nhất, bảo đảm tính minh bạch, dân chủ…

Như vậy, việc chọn sách giáo khoa lớp 1 theo chương trình giáo dục phổ thông mới (2018) để sử dụng trong năm học 2020 – 2021 sẽ do các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử Quốc hội.